บทความที่ได้รับความนิยม

วันอาทิตย์ที่ 22 มกราคม พ.ศ. 2555

การเลี้ยงปลาทับทิม


ปลาทับทิม  เลี้ยงง่าย กำไรงาม


ปลาทับทิม เป็นปลาที่สามารถเลี้ยงในเชิงเศรษฐกิจได้ มีเกษตรกรบางรายที่นำปลาไปแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์น้ำปลาแท้ ปลาร้า จำหน่าย จนสามารถทำกำไรและลดต้นทุน มีรายได้เสริมอย่างงดงาม
นายเทียมศักดิ์ สง่ากชกร อายุ 56 ปี อยู่บ้านเลขที่ 192 หมู่ที่ 9 ตำบลวังด้ง อำเภอเมือง จังหวัดกาญจนบุรี เป็นเกษตรกรผู้หนึ่งที่เลี้ยงปลาทับทิมที่เป็นสัตว์น้ำเศรษฐกิจ

นายเทียมศักดิ์ เล่าว่า บริษัท เครือเจริญโภคภัณฑ์ โดยกลุ่มธุรกิจเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ ได้วางโครงการพัฒนาปรับปรุงพันธุ์ปลานิลตั้งแต่ปี พ.ศ. 2532 โดยได้นำปลานิลจิตรลดา มาเป็นต้นตระกูล และนำปลานิลสายพันธุ์จากต่างประเทศ ได้แก่ อังกฤษ อเมริกา อิสราเอล และไต้หวัน มาผสมพันธุ์และปรับปรุงพันธุ์ โดยวิธีคัดเลือกตามธรรมชาติ ไม่ใช้วิธีการตัดแต่งพันธุกรรม (NON-GMOS) จนได้ปลาสายพันธุ์ที่มีลักษณะเด่นตามที่ต้องการและสามารถเลี้ยงในเชิงเศรษฐกิจ

ปลาทับทิมจึงเป็นปลาซึ่งเกษตรกรผู้มีทุนน้อยสามารถเลี้ยงได้ในเชิงเศรษฐกิจ ผลผลิตเป็นที่ต้องการของตลาด เนื่องจากมีผู้นิยมบริโภคเป็นจำนวนมากไม่ว่าจะเป็นประชาชนทั่วไป ร้านอาหาร โต๊ะจีน ต่างนิยมนำปลาทับทิมมาทำเป็นอาหาร

ลักษณะเด่น 9 ประการ ของปลาทับทิม
1. เส้นใยเนื้อละเอียดแน่นจึงมีรสชาติดีและปราศจากกลิ่น
2. มีไขมันต่ำมากจึงปราศจากกลิ่นที่เกิดจากไขมันในตัวปลา และเป็นไขมันไม่อิ่มตัวที่มีประโยชน์
3. ปริมาณเนื้อบริโภคได้ต่อน้ำหนักสูงถึง 40 เปอร์เซ็นต์ และมีส่วนสันหนามาก
4. ส่วนหัวเล็ก โครงกระดูกเล็ก ก้างน้อย
5. ผิวมีสีแดงอมชมพู เนื้อทุกส่วนสีขาวทำให้น่ารับประทาน
6. เจริญเติบโตในความเค็มสูงถึง 25 ppt
7. อัตราการเจริญเติบโตเร็วมาก
8. การกินอาหารเก่ง ปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อมได้ดี และมีความต้านทานต่อโรคสัตว์น้ำต่างๆ ได้ดี
9. สามารถเลี้ยงในกระชังมีความหนาแน่นสูงได้ โดยไม่มีผลเสียต่อปลา ให้ผลผลิตเฉลี่ย 40 กิโลกรัม ต่อลูกบาศก์เมตร

นายเทียมศักดิ์ กล่าวว่า การเลี้ยงปลาทับทิมเป็นสัตว์เศรษฐกิจต้องมีความอดทนมุ่งมั่นและที่สำคัญต้องมีการศึกษาข้อมูลที่แท้จริง ซึ่งตนเองพร้อมที่จะเป็นศูนย์ศึกษาให้กับเกษตรกรที่สนใจ ตนยินดีที่จะเป็นวิทยากรโดยไม่เสียค่าใช้จ่ายใดๆ ทั้งสิ้น

เงินลงทุนเลี้ยงปลาทับทิม จำนวน 1,600 ตัว (2 กระชัง)
1. ค่าลูกปลาตัวละ 2.32 บาท จำนวน 1,600 ตัว = 3,712 บาท
2. ค่าอาหารปลา เบอร์ 9950 128 กิโลกรัม x 18.5 บาท = 2,368 บาท
เบอร์ 9951 1,024 กิโลกรัม x 17.75 บาท = 18,176 บาท
3. ค่าเสื่อมกระชัง = 634 บาท
4. ค่ายา + วิตามิน ประมาณ = 500 บาท
ต้นทุนรวม = 25,390 บาท
5. ขายปลาเลี้ยง (เลี้ยงรอด 85%) = 1,360 บาท
10% น้ำหนัก 450 กรัม (136 ตัว) = 61.2 บาท
90% น้ำหนัก 600 กรัม (1,224 ตัว) = 734.4 บาท

น้ำหนักปลารวม = 795.6 บาท
6. ต้นทุนต่อกิโลกรัม = 32.6 บาท
7. วิเคราะห์ กำไร (ขาดทุน) ของเกษตรกร
บริษัทรับซื้อคืนขนาด 450 กรัม = 30 บาท ต่อกิโลกรัม
เป็นเงิน 61.2 x 30 = 1,836 บาท
บริษัทรับซื้อคืนขนาด 600 กรัม = 40 บาท
เป็นเงิน 734.4 x 40 = 29,376 บาท

รวมเป็นเงินขายปลาทั้งหมด = 31,212 บาท
รายได้ต่อเดือน (2 กระชัง) = 5,822 บาท
กำไร ต่อกิโลกรัม = 7.50 บาท ต่อกิโลกรัม

มูลค่ากระชังขนาด 3 x 3 x 2.5 เมตร (2 ใบ)
1. กระชังขนาดปลา 3.5 cm. ด้าย #12 ใบละ 1,800 บาท
จำนวน เป็นเงิน 3,600 บาท
2. ถังน้ำมัน 200 ลิตร ใบละ 300 บาท
จำนวน 6 ใบ เป็นเงิน 1,800 บาท
3. เหล็กดำ 1 นิ้ว เส้นละ 280 บาท
จำนวน 4 เส้น เป็นเงิน 1,120 บาท
4. เหล็กดำ 3/4 นิ้ว เส้นละ 280 บาท
จำนวน 3 เส้น เป็นเงิน 720 บาท
5. อวนเขียว 1 ม้วน ม้วนละ 280 บาท
6. ค่าแรงและอุปกรณ์อื่นๆ ในการสร้างกระชัง กระชังละ 2,000 บาท
รวมเป็นเงินทั้งสิ้น 9,500 บาท
มูลค่าต่อกระชัง 1 ใบ 4,760 บาท
- กระชัง 1 ใบ อายุการใช้งาน ปี เลี้ยงปลาได้ 7.5 รุ่น
- ค่าเสื่อมกระชัง ต่อรุ่น 317 บาท


สำหรับขั้นตอนการเลี้ยงอย่างมืออาชีพ
1. จัดเตรียมกระชังปลาสำหรับเลี้ยงปลา ระยะเวลา 4 เดือน เดือนแรก 4 กระชัง เดือนที่สอง 4 กระชัง เดือนที่สาม 4 กระชัง เดือนที่สี่ 4 กระชัง รวมแล้ว 16 กระชัง (เป็นการเลี้ยงครบวงจรดูรายละเอียดการเลี้ยง)
2. เตรียมพันธุ์ปลาทับทิม ลูกปลาทับทิม ที่ยังไม่ได้รับการอนุบาล จะตกราคาตัวละ 50 สตางค์ แต่มีอัตราการเสี่ยงสูง เพราะเมื่อเลี้ยงแล้วจะมีอัตราการตายสูงถึง 60%
3. เตรียมพันธุ์ปลาทับทิม ลูกปลาทับทิม ที่ได้รับการอนุบาลแล้วคือ มีอายุ ประมาณ 2 เดือน น้ำหนักตัวอยู่ที่ 35-40 กรัม ราคาตัวละ 3.50 บาท (ผู้เขียนแนะนำให้ใช้ลูกปลาที่ผ่านการอนุบาลแล้วลดอัตราการเสี่ยง เพราะจะเสียหายเพียง 5-6% เท่านั้น) เมื่อเตรียมพันธุ์ปลาแล้ว (สามารถติดต่อซื้อลูกปลาได้แล้วและกำหนดวันส่งอย่างแน่นอน)

1. นำกระชังปลาที่เตรียมไว้ จำนวน 4 กระชัง ลงน้ำ ไว้เพื่อให้กระชังสร้างความสมดุลกับน้ำและหาข้อบกพร่องของกระชัง ไม่ว่าจะเป็นทุ่นตะแกรง เพราะเมื่อนำลูกปลาลงเลี้ยงแล้ว จะแก้ไขไม่ได้
2. นำลูกปลาที่ผ่านการอนุบาลแล้ว (อายุ 2 เดือน น้ำหนักอยู่ที่ 35-40 กรัม ราคาตัวละ ประมาณ 3.50 บาท) จำนวน 950 ตัว ต่อหนึ่งกระชัง ลงทั้งหมด 4 กระชัง ในวันแรกของการลงลูกปลา หลังจากที่ลูกปลาสามารถปรับสภาพกับน้ำได้แล้ว ให้นำยาปฏิชีวนะ วิตามิน ผสมในอาหารสำเร็จรูป สูตร 9950 เป็นเวลา 7 วัน วันละ 4 ครั้ง คือเวลา 08.00 น. - 11.00 น. - 13.30 น. - 16.30 น. (ไม่ให้เลยเวลาของลูกจ้าง ถ้าเกษตรกรเลี้ยงเอง สามารถยืดเวลาออกไปได้อีก) ให้ดูน้ำหนักของลูกปลาจะเพิ่มขึ้น ประมาณ 4% (น้ำหนักอยู่ที่ 50-55 กรัม)
3. หลังจากเลี้ยงได้ 7 วันแล้ว ให้อาหารสำเร็จรูปสูตร 9950 โดยไม่ต้องผสมยาปฏิชีวนะและวิตามิน ใช้เวลา 15-20 อัตราการเจริญเติบโตของปลาอยู่ที่ 100-120 กรัม (จากวันที่ลงลูกปลา)4. หลังจากเลี้ยงได้ประมาณ 1 เดือน ให้เปลี่ยนอาหารสำเร็จรูป สูตร 9951 โดยไม่ต้องผสมยาและวิตามิน ใช้เวลาเลี้ยงประมาณ 60 วัน อัตราการเจริญเติบโตของปลา อยู่ที่ 400-500 กรัม
5. ระยะเดือนสุดท้าย ให้เปลี่ยนอาหารสำเร็จรูป สูตร 9952 โดยไม่ต้องผสมยาและวิตามิน น้ำหนักปลาอยู่ที่ 800 กรัม (เป็นน้ำหนักมาตรฐาน) ซึ่งสามารถจับขายได้ ระยะเวลาการเลี้ยงตั้งแต่เริ่มแรกจนถึงเวลาจับขาย ใช้เวลาทั้งสิ้น 4 เดือน (120 วัน)

การเลี้ยงแบบครบวงจร 4 เดือน 16 กระชัง
1. เดือนแรกลง 4 กระชัง (ตามที่เขียนไว้)
2. เดือนที่สอง ให้ลงกระชังเพิ่มอีก 4 กระชัง และเริ่มวิธีเลี้ยงกระชังแรกรวมเป็น 8 กระชัง
3. เดือนที่สาม ให้ลงกระชังเพิ่มอีก 4 กระชัง และเริ่มวิธีเลี้ยงเหมือนขั้นตอนแรกรวมเป็น 12 กระชัง
4. เดือนที่สี่ ให้ลงกระชังปลาเพิ่มอีก 4 กระชัง และเริ่มวิธีเลี้ยงเหมือนขั้นตอนแรกรวมเป็น 16 กระชัง ครบวงจร

เมื่อลงกระชังปลาและเลี้ยงปลาจนครบวงจร 16 กระชัง ในเดือน ซึ่งเป็นการเข้าสู่ระบบการเลี้ยงครบวงจร (เริ่มเก็บผลประโยชน์) คือเกษตรกรสามารถจับปลาขายได้ในเดือนแรก (กระชัง 4 กระชังของเดือนแรก) และต่อมาสามารถจับปลาขายได้ทุกเดือน สร้างรายได้อย่างแน่นอนเป็นระบบหมุนเวียน จับขายแล้วลงลูกปลาต่อ ซึ่งทางเกษตรกรสามารถกำหนดเวลาการขาย การลงลูกปลาอย่างแน่นอน สมกับเป็นเกษตรกรรุ่นใหม่ ต้นทุนการเลี้ยงปลาทับทิมในกระชังแบบครบวงจร 16 กระชัง มีดังต่อไปนี้

กระชังปลา 1 กระชัง สามารถลงลูกปลาได้ จำนวน 950 ตัว ราคาตัวละ 3.50 บาท รวมเป็นเงิน 3,325 บาท ลงลูกปลา 4 กระชัง สามารถลงลูกปลาได้ จำนวน 3,800 ตัว ราคาตัวละ 3.50 บาท รวมเป็นเงิน 13,300 บาท ระยะเวลาการเลี้ยง 4 เดือน (มีอัตราการสูญเสียคิดอัตราสูงสุด ที่กระชัง 50 ตัว) คงเหลือปลาที่สามารถจับขายได้ 3,600 ตัว สามารถขายได้ในกิโลกรัมละ 45-50 บาท (อัตราการขายต่ำที่สุด) น้ำหนักและขนาดของปลาทับทิมที่ได้มาตรฐานอยู่ที่ 800-900 กรัม (สามารถขายปลาได้น้ำหนักรวม 3,240 กิโลกรัม ด้วยราคาปลาที่ 40 บาท ต่อกิโลกรัม จะได้เงินทั้งสิ้นจำนวน 129,600 บาท จำนวนนี้ยังไม่รวมค่าแรง ค่าอาหาร ค่ายา และค่าเสื่อมกระชัง แต่ไม่รวมค่าสร้างกระชัง การเลี้ยงควรจะเลี้ยงเป็นอาชีพ อย่าเลี้ยงเป็นอาชีพเสริม เพราะการเลี้ยงปลานั้นต้องเอาใจใส่อย่างดี วิธีเลี้ยงที่ดีที่สุดเป็นมาตรฐานคือ เลี้ยงจำนวน 16 กระชัง ซึ่งสามารถใช้แรงงานเพียงแค่ 1-2 คน เท่านั้น

นายเทียมศักดิ์ กล่าวเพิ่มเติมว่า การเลี้ยงปลาทับทิมเกษตรกรต้องมีความอดทน ต้องดูแลเอาใจใส่ สังเกตว่าปลามีความเครียดหรือไม่ การกินอาหารมีโรคแทรกหรือไม่ ถ้าพบความผิดปกติต้องให้ยารักษา ให้วิตามิน ก็จะทำให้ปลาเจริญเติบโตแข็งแรง สำหรับการเลี้ยงปลาทับทิมที่ผมทำอยู่นี้ บางครั้งการเลี้ยงปลาอาจมีการตายของปลา ทำให้รายได้ของเกษตรกรลดลงตามไปด้วย เพราะฉะนั้นเกษตรกรควรนำปลาที่ตายมาดัดแปลง เช่น ทำน้ำปลา ทำปลาร้า ส่วนกระเพาะภายในของปลาก็นำมาทำปุ๋ยชีวภาพ ก็จะทำให้เกษตรกรมีรายได้มาทดแทนปลาที่ตายไป และเป็นการลดต้นทุนทำให้มีกำไรเพิ่มมากขึ้นตามไปด้วย

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น